Έχουν περάσει πέντε χρόνια από την 9/11 όταν...

όταν αυτά δεν σου κάνουν πια εντύπωση...

Συνέχεια στο "The trouble with Physics"

Όπως ξανασυζητήσαμε, έχουν βγεί πρόσφατα δύο βιβλία που είναι αρκετά κριτικά της θεωρίας χορδών. Την τρίτη ο συγγραφέας ενός εξ αυτών, παρουσίαζε το βιβλίο του στο τοπικό κατάστημα βιβλίων, τετραδίων, χαλιών κ.τ.λ.. Δεν πήγα, μάλλον γιατί προτίμησα ένα μικρό ταξιδάκι στην Νέα Υόρκη. Εξάλλου δεν θα κέρδιζα και τίποτα, αυτές οι συζητήσεις δεν είναι ικανοποιητικές γιατί προφανώς ο συγγραφέας θέλει να αποφύγει τα τεχνικά (και συνήθως ουσιώδη) ζητήματα. Όμως με φόβισε το εξής περιστατικό. Δύο μέρες πρίν και ενώ είμασταν στα εργαστήρια με τους πρωτοετείς, πιάσαμε την συζήτηση, και η κουβέντα τα έφερα στο με τί ασχολούμαι. Ήταν λίγο φοβιστική η επισήμανση του φοιτητή " I have heard it's wrong" στην απάντηση "String theory". Τελίκα πόση επιρροή έχουν αυτά τα δύο βιβλία; Ελπίζω μικρή...

Υπόθεση Τόμας Κρόουν

Έτυχε να δώ τις προάλλες, την ταινία "Υπόθεση Τόμας Κρόουν" του 1968 με Στίβ Μακουίν και Φαίη Νταναγουέι. Δεν ξέρω γιατί μου άρεσε, μάλλον γιατί η σκληρή και αδίστακτη Φαίη πληρώνει τον κυνισμό της στο τέλος. "Left early, come with the money or keep the car" . Μήπως εμείς οι κυνικοί πρέπει να ανησυχούμε ;

Πολιτισμικές διαφορές...

Ένα από τα λίγα ωραία πράγματα στην Αμερική είναι ότι μπορείς να γνωρίσεις ανθρώπους από όλο τον κόσμο. Έχω την κακή συνήθεια να γυρνάω κάποιες φορές μέσα στην εβδομάδα στο σπίτι για ένα μεσημεριανό-απογευματινό ύπνο και μετά πάλι γραφείο μέχρι το βράδυ συνήθως. Την περασμένη Πέμπτη λοιπόν μετά από μια τέτοια σιέστα, περίμενα το απογευματάκι το λεωφορείο να γυρίσω στο γραφείο. Εκεί πιάσαμε την συζήτηση με ένα Ινδό, περίπου σαραντάρη. Έχει έρθει στο πανεπιστήμιο για ένα χρόνο, ενώ έχει κάποια θέση διοικητική στο Ινδικό κράτος. Μαζί και τα παιδιά και η γυναίκα. Μετά από τα τυπικά, με τι ασχολείσαι κτλ, πιάσαμε και την συζήτηση για τον άν μας αρέσει η ζωή στην αμερική. Λοιπόν εκεί κατάλαβα ότι με κάποιους λαούς υπάρχει πολύ βαθεία πολιτισμική διαφορά. Ο τύπος παραπονιόταν ότι η ζωή είναι πολύ δύσκολη στην αμερική γιατί δεν μπορεί να προσλάβει ανθρώπους να του κάνουν τις δουλείες του σπιτιού, να προσλάβει ένα οδηγό, πρέπει να πλένεις μόνος σου τα ρούχα σου κτλ. Κάπου εκεί δεν είχα τι να πώ, ευτυχώς φτάσαμε γρήγορα στην στάση του και κατέβηκε. Ήξερα ότι στην Ινδία υπάρχουν μεγάλες διαφοροποιήσεις και ακόμα υπάρχουν οι κάστες, μα κάθε φορά που το ξαναδιαπιστώνω με ενοχλεί ακόμα περισσότερο.

Κρίμα...

Διαβάζω στο σημερινό βήμα ότι δόθηκε άδεια να γυριστεί ταινία στην Ακρόπολη όπως και σε άλλους αρχαιολογικούς χώρους. Είναι αμερικάνικη "κωμωδία". Κρίμα... Άντε και σε λίγο περιήγηση στην Ακρόπολη "Akropolis lite $19.99" "Akropolis standard $29.99$" "Akropolis full $39.99" και "Akropolis extreme $49.99" μαζορέτες στην Ολυμπία και οι σαιεντολόγοι στους Δελφούς. Δεν διακρίνεται το Κ.Α.Σ. για το γούστο του ταινίες, από ότι κατάλαβα ηαπόφαση είναι καθαρά θέμα μπάζας και κάτι αστείων επιχειρημάτων για τον τουρισμό...

Δηλητηριώδη μανιτάρια

Μπήκε και επίσημα το φθινόπωρο, ήρθαν τα δηλητηριώδη μανιτάρια. Ελπίζω να μην χρειαστεί να φάμε κανένα πριν φύγουμε. Δεν το νομίζω με τόσα fukitol, έχουμε αναπτύξει πολύ γερές άμυνες...

Bush Anonymous

Τελικά τι έκανα όσοι ψήφισαν Μπούς το 2000 ως κάποιον κεντρώο και μετά το μετάνιωσαν; Αρκετοί σκέφτηκαν πολύ σοβαρά να γραφτούν σε μία ομάδα υποστήριξης.

"Hi my name is Bob, and I, too, voted for the current administration..."

Έμαθα αρκετά εχτές για την αμερικάνικη πολιτική, την γερουσία το κονκγρέσο, το ότι ψηφίζεις και για τον τελευταίο υπάλληλο η τον τοπικό σερίφη, τον οποίο μάλλον δεν ξέρεις. Αλλά γι'αυτό υπάρχουν τα κόμματα με τα οποία έχεις ένα μπούσουλα. Ποιό το τελικό συμπέρασμα της βραδιάς; Η Κοντολίζα Ράις έχει λιγότερες πιθανότητες από την εικονιζόμενη Μπάρμπαρα Μπούς να βγεί πρόεδρος το 2008. Είναι και αυτή μια κάποια ανακούφιση...

Στοιχειώδη σωμάτια στον εικοστό πρώτο αιώνα

Ένα από τα καλά των σεμιναρίων είναι ότι μπορείς να ακούσεις για θέματα τα οποία δεν σχετίζονται άμεσα με την δουλειά/έρευνα σου. Άρχισαν λοιπόν σήμερα τα σεμινάρια και πρώτος ομιλητής για το νέο έτος ήταν ο πρώην πρόεδρος του πανεπιστημίου ο οποίος είναι και πρόεδρος μιας επιτροπής η οποία σκοπό είχε να εκτιμήσει την κατάσταση στην έρευνα στην πειραματική φυσική υψηλών ενεργειών στις Η.Π και να προτείνει την κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθηθεί. (Βλέπετε ότι παντού υπάρχουν πρόεδροι). Η επιτροπή απαρτιζόταν κατά το ήμισυ από φυσικούς και το έτερον ήμισυ από άλλους ακαδημαικούς.

Το τελικό συμπέρασμα ήταν ότι οι Η.Π. υστερούν σήμερα σε σχέση με την Ευρώπη και την Ιαπωνία. Τι πρέπει να γίνει; Τι πιο απλό από το να δώσουμε λεφτά για να φτιάξουμε καινούριους επιταχυντές. Όμως ποιόν επιταχυντή θέλουμε; Από ότι κατάλαβα η λογική της επιτροπής είναι ότι για να μπορέσουν να πείσουν και τον υπόλοιπο κόσμο οι Η.Π. ότι ο διεθνής επιταχυντής I.L.C. πρέπει να κατασκευαστεί στις Η.Π. πρέπει από τώρα και για τα επόμενα πέντε έξι χρόνια να επενδύσουν κάποιες εκατοντάδες εκατομύρια δολλάρια ετησίως. Το πιό ενοχλητικό νομίζω ήταν ο τρόπος που έθεταν ερωτήματα και έδιναν απαντήσεις. Με λίγα λόγια "Are we the leaders on this field" "No" "What do we have to do to become leaders ? " ... Και όλα αυτά σε ένα αρκετά διεθνές ακροατήριο. Τι σχεση έχουν όλα αυτά με την επιστήμη;

Ευτυχώς που δεν μίλαγε για την θεωρία έτσι, άλλωστε δεν υπάρχουν τόσα λεφτά εκεί. Ποιό το συμπέρασμα ; Μάλλον δεν θέλουμε να γίνουμε "leaders", απλά επιστήμονες...

Μηχανές και ψήφοι

Μετά τα περίεργα γεγονότα των εκλογών του 2000 οι μηχανές που ψηφίζουν οι άνθρωποι στις Η.Π. άλλαξαν σε πολλές πολιτείες. Εχτές, μια ομάδα από το Princeton έβγαλε μια εργασία που εξετάζει την ασφάλεια σε μία από τις μηχανές. Περισσότερα στο http://itpolicy.princeton.edu/voting/ και στο blog του Felten.

Με ποδήλατα και τραίνα...

Σε πολλά πανεπιστήμια, στην προφορική εξέταση για το διδακτορικό, υπάρχει και ένα τμήμα στο οποίο οι καθηγητές μπορούν να σε ρωτήσουν ότι θέλουν. Στο δικό μας τμήμα αυτές συνήθως χαρακτηρίζονται ως "bicycle questions" εξ'αιτίας ενός συγκεκριμένου καθηγητή του οποίου η ερώτηση πάντα ξεκινά ως "You are riding your bicycle...". Έτυχε και πήγα σε μία τέτοια εξέταση πριν λίγες μέρες και δεν ξέρω γιατί, αλλά θυμήθηκα το επόμενο ανέκδοτο. Ευτυχώς συγκρατήθηκα και δεν έγινα ρεζίλι...

Σε εξετάσεις Φυσικής σε κάποιο πανεπιστήμιο ο καθηγητής εξέταζε τους φοιτητές του προφορικά και έναν έναν. Περνάει ο πρώτος, του
λέει ο καθηγητής:
Είσαι σε ένα τρένο που κινείται με σταθερή ταχύτητα 70 km/h και
κάθεσαι δίπλα στο παράθυρο. Ξαφνικά ζεσταίνεσαι. Τι κάνεις τότε;
Ο φοιτητής απαντάει:
Ανοίγω το παράθυρο.
Οπότε του λέει ο καθηγητής:
Ποια η αντίσταση του αέρα που αναπτύσσεται μετά το άνοιγμα του παραθύρου, ποια η μεταβολή της τριβής μεταξύ τρένου και γραμμών και
τέλος ποια η νέα ταχύτητα του τρένου;
O κακόμοιρος ο φοιτητής μην ξέροντας να απαντήσει κόβεται. Αυτό συνεχίζεται
με όλους τους φοιτητές ώσπου μπαίνει ο τελευταίος, ο οποίος είναι μεγάλο έτος.
Του λέει ο καθηγητής:
Είσαι σε ένα τρένο που κινείται με σταθερή ταχύτητα 70 km/h και κάθεσαι δίπλα στο παράθυρο. Ξαφνικά ζεσταίνεσαι. Τι κάνεις τότε;
Οπότε ο φοιτητής του λέει:
Βγάζω το σακάκι μου.
Ο καθηγητής του λέει:
Ζεσταίνεσαι πολύ!
Φοιτητής:
Ε τότε βγάζω και τη μπλούζα μου.
Καθηγητής:
Ζεσταίνεσαι πάρα πολύ!
Φοιτητής:
Ε βγάζω και το παντελόνι μου αν ζεσταίνομαι τόσο
πολύ.
Καθηγητής:
Μα μιλάμε καίγεσαι!
Φοιτητής:
Ε τότε βγάζω και το σώβρακό μου, τι να κάνουμε.
Καθηγητής:
Ωραία... Είναι κι ένας αράπης εκεί και αν το βγάλεις θα σε γμσει...
Ακόμα θες να γδυθείς;
Φοιτητής:
Κοιτάξτε κύριε καθηγητά εγώ προσπαθώ να πάρω πτυχίο εδώ και πόσα χρόνια και συνέχεια με κόβετε. Και ΟΛΟ το τρένο να με γμσει εγώ το παράθυρο ΔΕΝ το ανοίγω!

9/11

Πέρασαν ήδη πέντε χρόνια από την εντεκάτη Σεπτέμβρη 2001. Πολλά έχουν αλλάξει στην Αμερική, κυρίως ο τρόπος που βλέπουν τα πολιτικά δικαιώματα, και τους μουσουλμάνους μετανάστες (αν και φέτος ο αριθμός των μουσουλμάνων μεταναστών αυξήθηκε). Ο πρόεδρος στο μεταξύ, έχει ξεκινήσει δύο πολέμους, ένα δικαιολογημένο σχεδόν στο Αφγανιστάν και ένα στο Ιράκ. Τρία χρόνια και κάποιους μήνες μετά, έμαθε και το φιλοθεάμων κοινό ότι ο Σαντάμ δεν είχε καμμία σχέση με την "Βάση" Αλ Κάιντα, και ότι δεν είχε κάν όπλα μαζικής καταστροφης. Τελικά είναι πιο ασφαλής οι Αμερικάνοι σήμερα; Μάλλον ναί θα έλεγα, αλλα μάλλον μόνο λόγω της μεγάλης αστυνόμευσης στο εσωτερικό, και της παρακολούθησης σχεδόν όλων των μεταναστών από αραβικές χώρες. Σε καμμία περίπτωση λόγω της εξωτερικής πολιτικής, η οποία μάλλον έχει δυσκολέψει τα πράγματα...

Πάντως οι κάτοικοι του Μανχάτταν όπως και των άλλων δήμων της Νές Υόρκης, με την εξαίρεση του Στάτεν αΐλαντ, δεν πίστεψαν ότι ο Μπούς είναι η λύση στις τελευταίες εκλογές. Η αλήθεια είναι ότι το βρήκα πολύ δύσκολο να πιστεψω ότι τον ψήφισαν οι Αμερικάνοι πρίν δύο χρόνια και η βραδυά των εκλογών ήταν μια πολύ μεγάλη απογοήτευση...Μου πήρε λίγο καιρό να καταλάβω ότι μπορεί και ο μέσος αμερικάνος της Νεμπράσκα να φοβάται ότι τα χωράφια με τα καλαμπόκια του μπορεί να είναι τρομοκρατικός στόχος. Εν τέλει αυτοί οι απλοί καθημερινοί άνθρωποι της "μέσης Αμερικής" μπορεί να ψηφίζουν Βούς απλά επειδή μισούν τους πλούσιους ψιλομήτες από τα Βορειοανατολικά, ενώ ο Βούς προβάλλει την εικόνα του μέσου αμερικάνου που πάει στο Ράντσο του στο Τέξας και κόβει ξύλα στον ελευθερο του χρόνο. Ενώ αυτή η είκονα ήταν ενδεχομένως πραγματική για τον Ριγκαν, δεν έχει καμμία σχέση με τον Μπούς, που είναι ένα πλουσιόπαιδο μεγάλης πολιτικής οικογένειας, πήγε σε ελιτίστικο σχολείο-πανεπιστήμιο, και οι γνωριμίες του μπαμπά του τον ξελάσπωσαν όταν απέτυχε στις επιχειρήσεις του. Ούτε στρατό δεν πήγε καλά καλά...

The New Yorker Festival

Έτυχε και έπεσα σήμερα στο φεστιβάλ του Νεουορκέζου. Δεν έχει και τρομερό ενδιαφέρον αλλά έχει συζήτηση με Κασπάροφ, συζήτηση με Αλμοδοβάρ και με Μίλος Φόρμαν. Δυστυχώς χρεώνουν 25 δολάρια την κάθε εκδήλωση, σιγα ρε παιδά κουβέντα και δολάριο ; Από την ντολαριά τα μαζέυουμε εμείς ; Ο Μίλος έχει 35 τελικά, περίεργο. Με βλέπω να πηγαίνω Κασπάροφ, μάλλον τον έχω σε μεγαλύτερη εκτίμηση από τους άλλους, ελπίζω να βρώ εισιτήριο και να μην με απογοητέυσει. Ας πεί τίποτα για το σκάκι και να μην το γυρίσει στα πολιτικά. Α, έχει και Jon Stewart όπως και γύρο του Μανχάταν από το ανατολικό ποτάμι και τον Χάντσον με αρχιτέκτονα. Αυτά είναι , δυστυχως δεν έχουμε χρόνο...

The trouble with physics

Μιας και έχω λίγο χρόνο τελευταία πριν αρχίσουν τα μαθήματα έχω πιάσει να διαβάζω βιβλία. Ένα από αυτά είναι και το "The trouble with physics" του Lee Smolin. Αποφεύγω να διαβάζω εκλαικευμένα βιβλία φυσικής, δεν έχουν πια ενδιαφέρον, αλλά αυτό νομίζω προσφέρει κάτι παραπάνω. Υποτίθεται είναι μια κριτική στην θεωρία χορδών. Και πράγματι ως ένα βαθμό είναι μια κριτική, αν και σπαταλά τις πιο πολλές σελίδες να εξηγεί ποιες είναι οι επιτυχίες των χορδών μέχρι σήμερα. Η κύρια κριτική είναι ότι δεν υπάρχει επαφή με το πείραμα, το τι λένε οι χορδές δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί η να διαψευστεί από κάποιο πείραμα.

Αυτή η κατάσταση είναι πολύ διαφορετική από αυτό που συνέβαινε στην φυσική μέχρι σήμερα. Κάποια στιγμή την δεκαετία του '70 η θεωρία έπιασε το πείραμα και κατά κάποιο τρόπο ανατράπηκε η καταστάση. Ο Smolin δίνει μια ιστορική ματιά στα γεγονότα που οδήγησαν τις χορδές να μεγαλώσουν και από το επιστημονικό περιθώριο να έρθουν στο προσκήνιο στα μέσα της δεκαετίας του '80. Εξηγεί σε ικανοποιητικό βαθμό αρκετές έννοιες που ενώ είναι κεντρικές στις χορδές, δεν ξεκίνησαν από αυτές, όπως η υπερσυμμετρία και η υπερβαρύτητα. Όλες αυτές οι θεωρίες όμως δεν έχουν κάποια άμεση επαφή με το πείραμα και επομένως δεν ξέρουμε αν είναι σωστές η όχι. Έπειτα προχωρά στην κριτική για αυτό που ονομάζεται "landscape" και είναι σίγουρα ένα από τα προβλήματα της φυσικής. Με λίγα λόγια, μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι υπάρχουν πάρα πολλές λύσεις της θεωρίας χορδών και δεν υπάρχει κάποιος ικανοποιητικός λόγος να διαλέξουμε την μία λύση η οποία αντιπροσωπεύει τον κόσμο μας. Παρουσιάζεται επίσης και η "δεύτερη επανάσταση των υπερχορδών" περίπου στα '95-'97, μετά την πρώτη της δεκαετίας του '80. Κατά την γνώμη μου δίνεται λίγη βαρύτητα σε αυτήν και κυρίως παρακάμπτεται η επιτυχία που είχε στο αν εξηγήσει κάποια φαινόμενα της κβαντικής βαρύτητας. Στα τελευταία κεφάλαια ο Smolin μας εξηγεί την πρόσφατη δουλειά του, και δεν τα βρήκα πολύ ενδιαφέροντα αν και ασχολείται και με κάποια πειράματα τα οποία ενδεχομένως να δώσουν απαντήσεις ( πιο πολύ στην δική του έρευνα κατά την γνώμη μου).

Είναι ένα καλό βιβλίο κατά την γνώμη μου, και παρουσιάζει, σε ένα βαθμό αντικειμενικά, επιτυχίες και προβλήματα της θεωρίας χορδών. Όμως καλή η κριτική των χορδών, αλλά με τι να ασχοληθεί ένας θεωρητικός φυσικός ; Αν η απάντηση του Smolin είναι να πετάξουμε τις χορδές και να κάνουμε όλοι κβαντική βαρύτητα βρόχων (loop quantum gravity) τότε μάλλον δεν θα πάρω.

Επίσης πρόσφατα κυκλοφόρησε και ένα άλλο βιβλίο, κριτικό των χορδών σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό, το "Not even wrong" του Peter Woit. Ενώ το ψευτοδιάβασα δεν θα ασχοληθώ περαιτέρω, περιέχει και αρκετές επιστημονικές ανακρίβειες. Η εισαγωγή του είναι ύποπτα παρόμοια με του Smolin, βέβαια πραγματεύονται και τα ίδια πράγματα. Σίγουρα αν υπάρχει μια στοιχειώδης εξοικείωση με την φυσική καλύτερο βιβλίο είναι αυτό του Smolin.

Σκεφτόμουνα να γράψω λίγα πόστς για τις χορδές μετά από την παρότρυνση και του Αχιλλέα, αλλά άλλαξα γνώμη κοιτώντας κάποιες σελίδες. Αν σας ενδιαφέρουν οι χορδές μια πολύ καλή σελίδα είναι η
http://superstringtheory.com/ ενώ και η αγγλική Βικυπαιδεία http://en.wikipedia.org/wiki/String_theory δεν είναι κακογραμμένη.

Paco